Het begin van Klooster Vemmetofte

Er was eens… dat is hoe alle goede, oude sprookjes beginnen – ook het sprookje van Vemmetofte.

De naam Vemmetofte betekent letterlijk ”het omheinde gebied van Wærmund”. In het begin van de Viking tijd, was het een man met de naam Wærmund die in hoog aanzien stond onder de boeren die zich ophielden in Stevns, waar de velden werden geruimd om plaats te schaffen voor huizen.

De eerste, simpele boerderijen, werden uitgebreid tot herenhuizen en in de middeleeuwen kreeg Vemmetofte een vertsterkte, ronde muur, twee grachten en hangbruggen. Dit was nodig vanwege de vele overvallen door de Wenden en de interne strubbelingen in Denemarken. De enige overblijvselen van het oude kasteel van Vemmetofte, zijn twee gewelfde kelders met respectievelijk vier en acht zich kruisende gewelven.

Vele jaren was Vemmetofte een huis voor de adel, in het bezit van leden van de meest aanzienlijke families in Denemarken. Meer dan 250 jaar was het in het bezit van de familie Brok uit Gammel Estrup, waaran de adviseur aan het hof, Eske Bok (overleden in 1625), misschien nog wel het meest bekende en aansprekende karakter was. In 1694 werd het landgoed opgekocht door de vrouw van Christiaan V, Koningin Charlotte Amalie, die tegelijkertijd veel meer landgoederen in de omgeving opkocht. De koningin had het plan om een klooster te beginnen voor de dochters van adele lieden in Vemmetofte, maar ze overleed in 1714 nog voor het plan kon worden uitgevoerd.

Haar zoon Prins Karel, erfde Vemmetofte en Højstrup en begon direct met het restaureren van het volkomen verwaarloosde herenhuis. Prins Karel kan worden gezien als de grondlegger van het huidige Vemmetofte. Niet alleen omdat het hij het hoofdgebouw restaureerde, maar ook omdat hij de gebouwen eromheen bouwde – het gehucht Vemmetofte langs de huidige Vemmetoftevej, de grote veeschuur, de stalgebouwen, de vakwerkhuizen voor pachters en andere werknemers, bruggen over de slotgrachten en de aanleg van een park.

Het kostte negen jaar om al deze projecten af te ronden en in plaats van het oude herenhuis, werd hier een uitgesproken barok herenhuis met vier vleugels opgetrokken.

In 1721 promoveerde de broer van Karel, Frederik IV, zijn morganatische vrouw, Anna Sofie Reventlow, tot koningin. Prins Karel en zijn zus, Sophie Hedevig, lieten hun afkeuring blijken door het hof in de hoofdstad te verlaten en zich permanent te vestigen in Vemmetofte. Zij overleden in respectievelijk 1729 en 1735, maar voordat Sophie Hedevig overleed, had ze een gedetailleerd plan opgesteld voor het vestigen van een klooster voor de dochters van adele lieden. Zodoende werd op 10 Juni 1735 het Vemmetofte Klooster voor adellijke jongedames opgericht.

Koning Frederik d. V.
Prinses Sophie Hedevig

De kloosterkerk

De kerk van Vemmetofte was in eerste instantie een gebouw voor dienaren, maar werd in 1630 omgebouwd tot een kapel voor de bewoners van die tijd: Tyge Brahe en Berete Brok. Het is geen groot gebouw, maar het is in juiste proporties met zich kruisende gewelven die rusten op twee pilaren.

De prachtige preekstoel is nog van de tijd van Tyge Brahe. Het is van de late renaissance, maar het heeft ook elegant, barok snijwerk in de decoraties. De gewelven zijn gedecoreerd met schilderijen van vier evangelisten. Het familiewapen van de Brahe, Hardenberg en Viffert families, kan gevonden worden op de oude stoelkisten. Van de tijd dat het nog een publieke ruimte was, is er aan de oostzijde een verstopte, erg smalle trapgang die leidde tot het vrouwenverblijf op de eerste verdieping.

De verdere inrichting van de kerk komt uit het bezit van Prins Karel. Onder andere het doopfont, rijk gegraveerd en het altaarstuk dat de Dag van het laatste Oordeel voorstelt in een verguld, gesneden raamwerk, gemaakt door Jacob Roege.

Wat de ruimte vooral zijn speciale karakter geeft, is een verzameling van schilderijen die gemaakt waren door de hofschilder, Henrik Krock. De collectie, dat de Passie van Jezus voorstelt, was oorspronkelijk in de gebedsruimte van Prins Karel’s kasteel “Blågard” in Kopenhagen, maar het past perfect in de intieme atmosfeer van de kloosterkerk.

Vanaf 1735 waren er twee priesters – één Deens- en de ander Duits sprekend! De meest bekende priester die hier heeft gediend, is misschien nog wel de dichter Christian Richardt. Heden ten dage functioneert de kloosterkerk van Vemmetofte als een reguliere kerk.